Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΟ ΚΕΡΑΣΟΒΟ

Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΟ ΚΕΡΑΣΟΒΟ

Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του Δήμου Α. Κοντοδήμου και δημοσιεύεται με την άδεια του γιου του Αθανάσιου.

Οι Ιταλοί αφού οργανώθηκαν καλά στην Ελλάδα, άρχισαν να στήνουν αποσπάσματα στα χωριά. Ήθελαν να συγκεντρώσουν τα όπλα που είχε πετάξει στην υποχώρησή του ο ελληνικός στρατός.
Πρώτη φορά ήρθαν στο χωριό μας το 1941. Μας συγκέντρωσαν στο Παλαιό Σχολείο. Η ομιλία τους ήτανε να τους παραδώσουμε ό,τι όπλα είχαμε. Διερμηνέας ήταν ο Γιάννης Παπαγιάννης. Κανένας δεν σηκώθηκε να πει ότι έχει όπλο. Μας αφήσανε ελεύθερους με τη σύσταση πως, όταν ξαναέλθουν, να έχουμε από ένα όπλο ο καθένας, να τους το παραδώσουμε. Τις μέρες που μείνανε στο χωριό ήλθαν σε επαφή με ορισμένους ανθρώπους και  πήρανε πληροφορίες που χρειαζότανε.
Έκτοτε το ιταλικό απόσπασμα ερχότανε τακτικά στο χωριό και καλούσε τους κατοίκους να συγκεντρωθούν στο Σχολείο. Εμείς οι νέοι βρίσκαμε τρόπο να ξεφεύγουμε, παρόλα τα μέτρα που παίρνανε οι Ιταλοί. Οι ηλικιωμένοι και οι γυναίκες συγκεντρώνονταν στο Παλαιό Σχολείο.
Οι Ιταλοί είχαν στα χέρια τους δύο καταστάσεις με ονόματα χωριανών που υποτίθεται ότι είχαν όπλο. Τη μία κατάσταση με 104 ονόματα τους την είχε δώσει ο Γ.Μ. και την άλλη με 90 ονόματα τους την έδωσε ο Ν.Ζ. Τις καταστάσεις αυτές κατάφερε να τις πάρει ο Ε.Λ.Α.Σ. μέσω οργανώσεως από την ιταλική αστυνομία.
Όποιος ή όποια πήγαινε όπλο, τον άφηναν ελεύθερο. Εκείνοι που δεν πήγαιναν όπλο, περνούσαν από φάλαγγα ή κρεμάλα.
Η φάλαγγα ήταν η εξής: Σε ξαπλώνανε κάτω και σου σηκώνανε τα πόδια επάνω. Τα δένανε σε ένα μακρύ ξύλο. Εάν δεν είχανε ξύλο, χρησιμοποιούσαν όπλο. Το πιάνανε δυο από τα άκρα και ο τρίτος με τον βούρδουλα σε χτυπούσε πάνω στις πατούσες.
Στην κρεμάλα σου περνούσαν την τριχιά κάτω από τις μασχάλες και σε σηκώνανε στον αέρα. Μετά άρχιζε το ξύλο με τον βούρδουλα. Αν λιποθυμούσες, σου ρίχνανε νερό.
Από τα βασανιστήρια αυτά περάσανε αρκετοί χωριανοί μας. Θα γράψω όσους θυμάμαι: Δημήτριος Οικονόμου, Σπύρος Ζούκας, Ανδρέας Νταγκουβάνος, Χρίσταινα Τσούμπανου, Κώστας Παπακώστας, Ελένη Ευ. Τσιάτσιου, Γεώργιος Πασιάς, Δημητρούλα Ιω. Πασιά, Ανδρομάχη Ανδρέα Βάιλα, Δημήτριος Κωτούλας, Ανδρέας Γαλάνης, Ιωάννης Τζίνας (Γιαννέλης) και Αθανάσιος Μακρυγιάννης.
Του πατέρα μου του είπαν: «Να φέρεις κι εσύ όπλο!». Τους είπε: «Δεν έχω!». Του λένε: «Εσύ έχεις παιδί στρατιώτη, εάν δεν μας φέρεις όπλο, να μας φέρεις ξιφολόγχη».
Εγώ ήμουν με τα άλλα παιδιά στην Αλεπότρυπα. Από εκεί βλέπαμε τις κινήσεις στο χωριό. Για μια στιγμή βλέπω τη μάνα μου στο Αφορεσμένο να έρχεται προς τα πάνω. Έτρεξα να τη συναντήσω. Προτού την πλησιάσω, μου λέει: «Δήμο, τι κάνεις; Τον πατέρα σου τον χάνουμε. Οι Ιταλοί του ζητάνε όπλο. Αν δεν πάει, θα τον κρεμάσουν,  είναι και άρρωστος, είναι αδύνατο να αντέξει το ξύλο». Αυτά είπαμε και χωρίσαμε.
Την άλλη μέρα πήγα προς τον Κάμπο, Ριζό, Νταλιόπολη γιατί εκεί είχαμε δώσει μάχες με τους Ιταλούς. Δεν βρήκα τίποτα. Γυρίζοντας, στη Μπιγκόζη βλέπω έναν καταυλισμό. Ψάχνω στα κέδρα και βρίσκω ένα μάνλιχερ, σχεδόν καινούριο. Το παίρνω και γυρίζω στην Αλεπότρυπα. Κοίταξα να βρω κανέναν να πηγαίνει στο χωριό. Η τύχη με βοήθησε και συνάντησα την Λίτσα, την αρραβωνιαστικιά μου. Της είπα να ειδοποιήσει την μάνα μου που ανέβαινε συμπτωματικά εκείνη την ώρα στην Ντραγασιά, να έρθει να με συναντήσει για να δει αν βρήκα όπλο. Αφού της είπε τα σχετικά, ήρθε πιο πάνω και της έδωσα το όπλο.
Έτσι γλίτωσε ο πατέρας μου το ξύλο. Όταν το παρέδωσε στους Ιταλούς, του είπαν: «Ντεν έχει όπλο το παιδί και είχε το καλύτερο όπλο». Αργότερα έμαθα ότι το όπλο το είχε κρυμμένο εκεί ο Γ.Ζ.

Ο Ε.Λ.Α.Σ ΣΤΟ ΚΕΡΑΣΟΒΟ
Μια Κυριακή, αρχές Μαρτίου του 1943, μετά τη λειτουργία, όπως ήμασταν όλοι συγκεντρωμένοι στην πλατεία, βλέπουμε να κατεβαίνουνε από τους Εξαρχαίους μια ομάδα με επικεφαλής τον παπά από το Ασημοχώρι. Ήταν ο παπα-Βαγγέλης και κρατούσε την ελληνική σημαία με τα αρχικά γράμματα Ε.Λ.Α.Σ. Άρχισε ο κόσμος να τους χειροκροτεί και να τους φιλάει. Ο ενθουσιασμός μας και η χαρά μας δεν περιγράφονται. Συγκεντρωθήκαμε όλοι κοντά τους. Μας μιλήσανε για το σκοπό του αγώνα. Μας εξήγησαν τι σημαίνουν τα αρχικά γράμματα Ε.Λ.Α.Σ. (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) και τι είναι το Ε.Α.Μ.
Από εκείνη την ημέρα οργανωθήκαμε ορισμένοι στο Ε.Α.Μ. Εκλέχθηκε τριμελές συμβούλιο που λεγότανε Τοπική Αυτοδιοίκηση (Τ.Α.). Υπεύθυνος ήμουν εγώ με μέλη τον Απόστολο Παπανικολάου και την Σταυρούλα Γ. Τέλλη. Σε λίγους μήνες οργανώσαμε την ΕΠΟΝ και εκλέχτηκα γραμματέας. Είχαμε περισσότερα από 80 μέλη.
Τον Μάιο του 1943 στρατολογήθηκα στο ΚΚΕ. Ήμουνα στον πρώτο πυρήνα. Ο κάθε πυρήνας αποτελούνταν από 5 κομματικά μέλη. Μέχρι το τέλος Ιουλίου είχαμε φτιάξει 5 με 6 πυρήνες. Ο πυρήνας γινόταν με τέτοια εχεμύθεια που δεν ήξερε ο ένας πυρήνας για τον άλλο. Στις αρχές Αυγούστου κάναμε την πρώτη συνέλευση του κόμματος. Εκεί εκλέχτηκα γραμματέας της ΚΟΒ (Κομματική Οργάνωση Βάσης). Όταν ήμασταν σε πυρήνες, γραμματέας ήταν ο Γιώργος Αθανασίου. Γραμματέας της ΕΠΟΝ έγινε ο Φώτης Μιλτ. Εξάρχου. Τέλος του 1943 έγιναν εκλογές για Κοινοτικό Συμβούλιο, Λαϊκό Δικαστήριο και για αντιπρόσωπο στο Αναθεωρητικό Δικαστήριο. Το δικαστήριο αυτό είχε έδρα την Καστάνιανη.
Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου βγήκε ο πατέρας μου και παρέδωσε μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, τον Ιούλιο του 1945. Στο Λαϊκό Δικαστήριο βγήκε ο Κώστας Παπακώστας, ο Γιάννης Παπαγιάννης και ο Γιάννης Ζούκας. Λαϊκός Επίτροπος (δημόσιος κατήγορος) βγήκε ο Γιάννης (Νάκος) Χαρίσης. Στο Αναθεωρητικό ήταν πάλι ο Γιάννης Παπαγιάννης.
Τον Δεκέμβριο του 1944 κατατάχθηκα στον μόνιμο ΕΛΑΣ, στο 15ο Σύνταγμα στην Παραμυθιά. Απολύθηκα μετά την συμφωνία της Βάρκιζας.
Την άνοιξη του 1945 πέρασε και ο Άρης Βελουχιώτης από το χωριό. Μας είπε να τον ακολουθήσουμε. Του είπα ότι έχουμε εντολή από τον γραμματέα του κόμματος της Ηπείρου να μην τον ακολουθήσουμε. Κούνησε το κεφάλι του και είπε: «Θα το μετανιώσετε αλλά θα είναι αργά».



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου